Υπάρχει μια καταπληκτική ιστορία που διηγούνται για την εικόνα της Παναγίας της Οδηγητρίας οι γέροντες στις ιερές μονές Ξενοφώντος και Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους.
Η Θεομητορική εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας βρισκόταν από απομνημονεύτων χρόνων εντός του Καθολικού (του κεντρικού ναού) της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, επί της κολώνας του αριστερού χορού.
Το 1730, όμως, κατά παράδοξο τρόπο, ενώ ο ναός ήταν κλειδωμένος, η εικόνα εξαφανίστηκε από την Μονή και για τον λόγο αυτό οι Βατοπαιδινοί Πατέρες το θεώρησαν αυτό ως ιεροσυλία.
Και ενώ άρχισαν να την αναζητούν εντός του χώρου της Ιεράς Μονής, ξαφνικά έμαθαν, ότι η εικόνα βρέθηκε στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος, η οποία απέχει τρεις ώρες με τα πόδια από τη Μονή Βατοπαιδίου. Χωρίς καμιά καθυστέρηση, οι Βατοπαιδινοί μοναχοί έστειλαν ανθρώπους να μεταφέρουν πίσω την εικόνα.
Όταν την έφεραν την τοποθέτησαν στη ίδια θέση ξανά, και έλαβαν αυστηρότερα μέτρα για την ασφάλεια και την προφύλαξη της.
Και πάλιν, όμως, η εικόνα έφυγε από τη θέση της, και μάλιστα χωρίς να θιγεί η ασφάλεια του ναού, δηλαδή χωρίς να παραβιαστούν οι πόρτες και οι σφραγίδες οι οποίες έμειναν άθικτες.
Όταν το διαπίστωσαν αυτό οι Πατέρες της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, διαβεβαιώθηκαν πλέον για την εκούσια και θαυμαστή αναχώρηση της θαυματουργής εικόνας της Θεοτόκου από το μοναστήρι τους. Και όταν πληροφορήθηκαν πως για μια ακόμη φορά η εικόνα βρέθηκε πάλιν στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος, δεν έκριναν εύλογο να εναντιωθούν στην απόφαση της Παναγίας να διαλέξει η ίδια τον μόνιμο τόπο διαμονής της.
Για τον λόγο αυτό, πήγαν όλοι μαζί στην νέα της κατοικία μόνο για να την προσκυνήσουν. Αυτό μάλιστα έκαναν για πολλά χρόνια οι Πατέρες της Μονής Βατοπαιδίου, προσφέροντας κεριά και λάδι σε ανάμνηση της θαυματουργίας αυτής.
Η αγία εικόνα της Παναγίας της Οδηγητρίας βρίσκεται εντός του Καθολικού της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος, επί της κολώνας του αριστερού χορού, όπως ακριβώς βρισκόταν και στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου.
