Ο πρώτος ναός της Αγιάς Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. Όταν ονόμασε τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από τον γιο του Κωνστάντιο και τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360.
Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, ή σύμφωνα με τις άλλες ονομασίες που του αποδίδονται «Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, Μεγάλη Εκκλησία», αποτελεί αναμφίβολα το γνωστότερο και δημοφιλέστερο μουσειακό χώρο της Κωνσταντινούπολης.
Τα τελευταία χρόνια ορισμένα γεγονότα, με επίκεντρο την Αγιά Σοφιά έχουν προκαλέσει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η εμφάνιση των «παράξενων» βυζαντινών σταυρών
Eνα ασυνήθιστο, αλλά ταυτόχρονα και ανεξήγητο φαινόμενο που παρουσιάζεται στον μεγαλοπρεπή ναό από το καλοκαίρι του 2008,είναι η εμφάνιση βυζαντινών σταυρών στις αψίδες του τρούλου επάνω στον ασβέστη του σοβά με τον οποίο ήταν καλυμένοι εδώ και εκατοντάδες χρόνια.
Το παράδοξο είναι ότι δεν φαίνονται με γυμνό μάτι αλλά αποτυπώνονται με τον φωτογραφικό φακό.Υπ’όψη ότι σε όλους τους τοίχους του ναού υπάρχουν σοβαντισμένοι σταυροί,αλλά το φαινόμενο εμφανίζεται μόνον στους υπάρχοντες στις αψίδες του τρούλου.